Od stycznia 2022 r. do grudnia 2023 r. działalność gospodarczą w Polsce rozpoczęło ponad 44,5 tys. ukraińskich firm – wynika z danych Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).
W 2023 r. powstało ok. 28,6 tys. ukraińskich aktywnych 1-osobowych działalności gospodarczych (JDG), tj. 1,8 razy więcej niż przez cały 2022 r. W 2023 r. niemal co dziesiąta nowa firma w Polsce była zakładana przez obywatela z Ukrainy (9,4 proc.). Blisko 3/4 aktywnych działalności rejestrowanych w Polsce przez cudzoziemców prowadzili Ukraińcy (72 proc.) – napisała Aleksandra Wejt-Knyżewska w Tygodniku Gospodarczym PIE, nr 8/2024.
Najwięcej własnych działalności (1100) obywatelki Ukrainy założyły w lipcu 2023 r.
Ekspertka podkreśla, że udział ukraińskich działalności prowadzonych przez kobiety wynosi ok. 38 proc. W 2022 r. udział aktywnych JDG prowadzonych przez Ukrainki wynosił 41 proc., a w 2023 r. było to już 37 proc. Jest to nadal więcej niż udział działalności zakładanych przez Polki (34 proc.). Zaraz po wybuchu wojny, w marcu 2022 r., działalność gospodarczą w Polsce rozpoczęło 110 firm założonych przez ukraińskie kobiety, a już w kolejnym miesiącu ta liczba wzrosła do 345 firm. Najwięcej własnych działalności (1100) obywatelki Ukrainy założyły w lipcu 2023 r.
Jak zaznacza Wejt-Knyżewska przedsiębiorstwa ukraińskie działają przede wszystkim w branżach: budownictwo (24 proc.), informacja i komunikacja (18 proc.) oraz pozostała działalność usługowa (14 proc). Działalności gospodarcze zakładane przez ukraińskich mężczyzn różnią się strukturą branżową od firm zakładanych przez kobiety. Mężczyźni przede wszystkim zakładają działalność związaną z: budownictwem (36 proc.), informacją i komunikacją (21 proc.), a także transportem i gospodarką magazynową oraz przetwórstwem przemysłowym (po 10 proc.). Obywatelki Ukrainy najczęściej prowadzą biznes związany z: pozostałą działalnością usługową (32 proc.), informacją i komunikacją (12 proc.), a także handlem oraz usługami administrowania i działalnością wspierającą (po 10 proc.).
W polskich firmach Ukraińcy najczęściej zatrudniani są do prac prostych, co wiąże się z niższymi wynagrodzeniami
Według ekspertki założenie firmy w Polsce to dla wielu Ukraińców alternatywa dla pracy na etacie. Na koniec stycznia 2024 r. liczba obywateli Ukrainy zgłoszonych do ubezpieczenia wyniosła prawie 756 tys. osób, z czego ok. 731 tys. to osoby pracujące na etacie oraz na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej – wynika z danych ZUS. Własny biznes daje możliwość pozyskania większych środków finansowych na utrzymanie siebie i rodziny. To częściej praca zgodna z kwalifikacjami i umiejętnościami. W polskich firmach Ukraińcy najczęściej zatrudniani są do prac prostych, co wiąże się z niższymi wynagrodzeniami. Znaczna część otwieranych w Polsce firm jest kontynuacją działalności prowadzonej przed wojną w Ukrainie. Pomysł na inne firmy powstał podczas pobytu w Polsce wpisując się w potrzeby polskich obywateli, ale też bardzo często ukraińskich uchodźców wojennych.
– Działalności prowadzone przez obywateli Ukrainy wpisują się w potrzeby polskiej gospodarki i częściowo uzupełniają luki, o czym świadczyć może udział firm budowlanych, z branży informacyjno-komunikacyjnej czy TSL. Ponad połowa (61 proc.) polskich przedsiębiorców nie obawia się konkurencji ze strony firm prowadzonych przez Ukraińców w Polsce – wynika z raportu Barometr polskiego rynku pracy.