– Rosja wykorzystuje dezinformację jako broń w prowadzonej obecnie wojnie hybrydowej. Używa jej np. po to, żeby polaryzować zachodnie społeczeństwa, zmieniać ich nastroje, negatywnie nastawiać ich do uchodźców z Ukrainy, którzy do nas uciekają – mówi agencji Newseria Biznes Marcel Kiełtyka, ekspert Stowarzyszenia Demagog.
Jedna z technik manipulacji, którą stosuje Rosja
– W polskiej przestrzeni internetowej pojawiało się w ostatnim czasie bardzo wiele hashtagów dotyczących tego, że uchodźcy z Ukrainy będą ukrainizować Polskę, że to przez nich w tej chwili żyje nam się trochę gorzej. I to jest właśnie jedna z technik manipulacji, którą stosuje Rosja – dodaje.
Rosjanie wykorzystują różne narzędzia dezinformacji
Od ponad roku Rosja prowadzi nie tylko zbrojne ataki na ukraińskie miasta i wsie, ale i wojnę informacyjną w cyberprzestrzeni. W internecie już od pierwszych dni wojny nasiliła się antyukraińska propaganda, która ma zniechęcać społeczeństwa zachodnie do wspierania walczącej Ukrainy i uchodźców z tego kraju. Rosjanie wykorzystują różne narzędzia dezinformacji, m.in. emocjonujący język i metodę „kozła ofiarnego” m.in. do stawiania NATO i Zachodu w roli agresora, szerzenia teorii spiskowych i manipulowania opinią publiczną. Wszystkie te działania mają na celu zaciemnienie faktycznego obrazu wojny i wywołanie podziałów w społeczeństwach Europy. Dlatego w ujawnianiu jej technik konieczna jest weryfikacja faktów w wiarygodnych źródłach – podkreśla Stowarzyszenie Demagog, które zainaugurowało w tym celu specjalną kampanię edukacyjną.
Dezinformacja przyjmuje wiele różnych form
Dezinformacja to celowe rozprzestrzenianie nieprawdziwych informacji, które służy manipulowaniu opinią publiczną. Zwykle jest dostosowana do specyfiki konkretnych grup docelowych i przyjmuje wiele różnych form, takich jak wroga propaganda, dywersja ideologiczna, trolling czy złośliwe moderowanie dyskusji na forach oraz w mediach społecznościowych.
Rosyjska akcja dezinformacyjna rozpoczęła się jeszcze przed inwazją 24 lutego ub.r.
Jak zauważa Demagog, rosyjska akcja dezinformacyjna – mająca na celu deprecjonowanie sytuacji na granicy ukraińsko-rosyjskiej, przerzucanie ciężaru odpowiedzialności za wybuch wojny na państwa NATO, a także negatywne nastawienie do jakiejkolwiek formy pomocy Ukraińcom – rozpoczęła się jeszcze przed inwazją 24 lutego ub.r. W polskiej infosferze zaczęły wówczas przybierać na sile antyukraińskie narracje i ta sytuacja trwa do dziś, a zmienia się tylko promowany w danym momencie przekaz.
Z danych Stowarzyszenia Demagog i Instytutu Monitorowania Mediów wynika, że w listopadzie 2022 r. w mediach społecznościowych opublikowano 73,5 tys. polskojęzycznych wpisów i komentarzy (wzrost aż o 88 proc. względem poprzedniego miesiąca), głównie na Twitterze i Facebooku, które miały negatywny stosunek do Ukrainy i Ukraińców. Całkowity zasięg, który wygenerowały te treści, wyniósł ponad 34,2 mln potencjalnych kontaktów. W grudniu 2022 roku liczba takich publikacji spadła co prawda do 48,8 tys., ale i tak ich zasięg wyniósł ponad 18,4 mln kontaktów.
Jako jeden z prowokatorów wskazywana była również Polska
Wcześniej, kiedy w marcu ub.r. rozpoczął się kryzys uchodźczy, na popularności zyskiwały informacje o tym, że większość osób uciekających przez ukraińską granicę to nie Ukraińcy, ale np. migranci z państw Afryki, którzy mieli też zachowywać się agresywnie. Jedną z głównych linii propagandowych Kremla było również twierdzenie, że to państwa Zachodu – w szczególności Stany Zjednoczone i NATO – odpowiadają za zwiększenie napięcia międzynarodowego i wybuch wojny. Jako jeden z prowokatorów wskazywana była również Polska.
Rosjanom bardzo zależy na polaryzowaniu naszego społeczeństwa
– Rosjanie chcą w ten sposób przekonać społeczeństwa Zachodu, że wojna nie jest winą Rosji, że to Zachód i NATO są za nią odpowiedzialne, że to Amerykanie i Polska cały czas prowokują Rosjan. Bardzo zależy im też na polaryzowaniu naszego społeczeństwa, na tym, aby docierać do konkretnych grup społecznych i wzbudzać chaos, podważać zaufanie do instytucji państwowych i podzielić nas w kwestii uchodźców z Ukrainy – mówi Marcel Kiełtyka.