IP Box jest instrumentem podatkowym, który funkcjonuje w Polsce od 1 stycznia 2019 r. Został wprowadzony w celu zwiększenia atrakcyjności prowadzenia działalności B+R i wdrażania jej wyników, a także zachęcenia do szukania potencjału biznesowego w tworzeniu praw własności intelektualnej (IP) w Polsce.
Skorzystanie z 5% stawki podatku dla dochodów uzyskiwanych z tzw. kwalifikowanych IP
Jak informują eksperci z Deloitte Polska – Marta Jackowska i Maksymilian Białek, IP Box umożliwia skorzystanie z preferencyjnej 5% stawki podatku dla dochodów uzyskiwanych z tzw. kwalifikowanych IP.
Kwalifikowane IP zostały określone w zamkniętym katalogu – są to m.in.:
- patent,
- prawo ochronne na wzór użytkowy,
- prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,
- prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
- autorskie prawo do programu komputerowego.
Tylko dla podatników CIT i PIT, z wyjątkiem osób, które wybrały opodatkowanie w formie ryczałtu
Z IP Box mogą skorzystać podatnicy CIT i PIT, z wyjątkiem osób, które wybrały opodatkowanie w formie ryczałtu. Bez znaczenia pozostaje, czy podatnik prowadzi działalność produkcyjną czy usługową.
Jak zwracają uwagę eksperci, niemniej jednak, do skorzystania z tego instrumentu konieczne jest prowadzenie działalności B+R, w ramach której podatnik będzie wytwarzał, ulepszał lub rozwijał kwalifikowane IP. Oznacza to, że podatnicy, którzy wyłącznie nabyli kwalifikowane IP, ale nie dokonali jego rozwinięcia lub ulepszenia, nie będą mogli skorzystać z tej zachęty.
Wskaźnik nexus tym wyższy, im więcej prac nad kwalifikowanym IP wykonał podatnik własnymi zasobami
Na pierwszy rzut oka proces kalkulacji kwalifikowanego dochodu (opodatkowanego niższą stawką podatkową) z kwalifikowanego IP może wydawać się relatywnie prosty – zasadniczo będzie to bowiem iloczyn dochodu z kwalifikowanego IP osiągniętego w danym roku i wskaźnika nexus (w uproszczeniu, wskaźnik nexus jest tym wyższy, im więcej prac nad kwalifikowanym IP wykonał podatnik własnymi zasobami). Niestety, dotyczy to tylko podatników, których praktycznie cały dochód pochodzi z kwalifikowanego IP – co praktycznie nigdy nie ma miejsca w przypadku przedsiębiorstw produkcyjnych, w których kwalifikowane IP to często tylko jeden z komponentów ostatecznego produktu (np. patent użyty w danej maszynie).
Zazwyczaj dochód uzyskiwany jest z kwalifikowanego IP uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi
W przypadku podmiotów prowadzących działalność produkcyjną zazwyczaj będziemy mieć do czynienia z sytuacją, w której dochód uzyskiwany jest z kwalifikowanego IP uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi. Możliwe jest również ustalenie dochodu, który przypada na poszczególne IP dla tego samego rodzaju produktu lub usługi lub dla tej samej grupy produktów lub usług, w których zostało wykorzystane kwalifikowane IP (jest kilka możliwych kombinacji, co dodatkowo utrudnia kalkulację).
Korzystanie z preferencji IP Box w odniesieniu do tej kategorii dochodów znacząco komplikuje proces kalkulacji i wymaga przeprowadzenia dodatkowych prac z zakresu cen transferowych w celu określenia, jaką część ceny sprzedawanego produktu lub usługi (lub ich grupy) stanowi dochód z „zaszytego” w tym produkcie lub usłudze kwalifikowanego IP. Dochód ten powinien bowiem zostać ustalony w oparciu o zasadę ceny rynkowej.
Konieczne m.in. przeprowadzenie analizy funkcjonalnej, czy ustalenie tzw. dochodu rutynowego
Elementy, które należy skalkulować mogą się różnić w zależności od wybranej metody ustalania cen transferowych. Przykładowo, w przypadku wyboru metody podziału zysków konieczne jest przeprowadzenie analizy funkcjonalnej obejmującej ustalenie istotnych funkcji, aktywów i ryzyk związanych z działalnością w zakresie sprzedaży produktów lub usług, do których wykorzystywane są kwalifikowane IP. Konieczne jest również ustalenie tzw. dochodu rutynowego, czyli dochodu ze sprzedaży produktów lub usług, który przypada na czynności rutynowe.
Jeśli wystąpi dochód rezydualny można przystąpić do analizy, jaka jego część przypada na kwalifikowane IP
W kolejnym kroku należy skalkulować, jaka jest różnica między dochodem ze sprzedaży produktów lub usług a zyskiem rutynowym (różnica to tzw. dochód rezydualny). Dopiero jeśli wystąpi dochód rezydualny można przystąpić do analizy, jaka jego część przypada na kwalifikowane IP, a jaka na pozostałe elementy, takie jak np. marka firmy, relacje z klientami. W przypadku wyboru innej metody ustalania cen transferowych konieczne może okazać się skalkulowanie innych elementów, np. rutynowej marży ceny odsprzedaży, rutynowego wynagrodzenia za wytworzenie produktu lub świadczenie usługi czy rutynowego poziomu narzutu, które będą niezbędne do skalkulowania dochodu przypadającego na kwalifikowane IP.
Należy wziąć pod uwagę wielu czynników
W konsekwencji, prawidłowe ustalenie kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego IP w analizowanej sytuacji wymaga m.in. wybrania właściwej metody ustalania cen transferowych, czy też wzięcia pod uwagę wielu czynników, które mogą mieć wpływ na wyniki przeprowadzonej analizy, np.:
- Jakie kwalifikowane prawa IP występują?
- Czy dochód zostanie ustalony w odniesieniu do konkretnego produktu / usługi czy też grupy produktów / usług?
- Czy występują inne, niekwalifikowane prawa, które mogą wpływać na dochód (np. znak towarowy)?