Dla wielu firm aspekty ESG stają się istotnym elementem strategii, a świadomość biznesu na temat wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi, środowiskowymi i społecznymi rośnie. Bez wątpienia katalizatorami zrównoważonych zmian są działania regulacyjne i związana z tym konieczność oceny ryzyka w celu zabezpieczenia finansowania.
Europejska Taksonomia, dyrektywy CSRD czy EPBD – to tylko niektóre z regulacji kształtujących przyszłość europejskiej gospodarki, w tym rynku nieruchomości komercyjnych. Eksperci międzynarodowej agencji doradczej Cushman & Wakefield (C&W) podsumowują, jakie działania i na jakim etapie realizacji inwestycji warto podjąć, aby przygotować projekt, który będzie gotowy na przyszłość – zwłaszcza jeśli chodzi o dążenie do działania w ramach gospodarki cyrkularnej.
Nowe regulacje idą do przodu z oczekiwaniami, jeżeli chodzi o wpływ środowiskowy i społeczny inwestycji
Rynek nieruchomości, ma na swoich barkach dużą odpowiedzialność w zakresie wpływu na klimat i społeczeństwo. Główne kategorie, na których muszą skoncentrować się przedstawiciele tego sektora to tworzenie zrównoważonej tkanki miejskiej. Transformacja w kierunku zrównoważonej gospodarki dotyczy zarówno istniejących już nieruchomości, które powinny być stopniowo modernizowane lub przekształcane pod aktualne potrzeby, jak i nowych budynków.
Dotychczas większość uwagi sektora skoncentrowana była na maksymalizacji korzyści dla użytkowników konkretnej lokalizacji, dużo mniej uwagi było poświęcane wpływowi inwestycji na otoczenie zarówno w aspekcie środowiskowym, jak i społecznym. Większość inwestorów nie wybiegała znacząco poza minimum stawiane przez wymagania prawne. Nowe regulacje idą do przodu z oczekiwaniami, jeżeli chodzi o wpływ środowiskowy i społeczny inwestycji, a prospektywni liderzy często stawiają sobie poprzeczkę jeszcze wyżej, ustanawiając sobie wewnętrzne, ambitne cele.
Analiza ESG jako narzędzie oceny projektu i wyzwania związane z okresem transformacji
Eksperci C&W przygotowują szczegółowe analizy aktywów pod kątem ich zgodności z obecnymi i przyszłymi wymogami oraz standardami związanymi ze zrównoważonym rozwojem. Przykładem jest analiza dotycząca nowo budowanego budynku biurowego firmy Strabag Real Estate, Upper One – który otrzymał notę „Best market practice”, co oznacza, że w procesie wielokryterialnej analizy aspektów ESG uzyskał on najwyższą ocenę, jeżeli chodzi o zrównoważone rozwiązania na terenie nieruchomości, zarówno w aspekcie wpływu na środowisko, jak i oddziaływania społecznego.
Podstawą wieloaspektowej analizy były dla C&W najwyższe standardy zrównoważonych budynków, w tym kryteria unijnej taksonomii, ale i inne najlepsze praktyki dotyczące nie tylko efektywności energetycznej i emisji gazów cieplarnianych, ale też gospodarowania wodą, zasad gospodarki obiegu zamkniętego, aspektów zdrowia i dobrego samopoczucia, bioróżnorodności i przestrzeni zielonych, dostępności i mobilności, wpływu na społeczności lokalne, a także praktyki zrównoważonego zarządzania nieruchomościami czy innowacje wpływające na aspekty ESG.
CRREM (Carbon Risk Real Estate Monitor)
Jednym z narzędzi, które pomagają ocenić nieruchomość w kontekście europejskich celów dekarbonizacyjnych jest CRREM (Carbon Risk Real Estate Monitor). Narzędzie to pozwala na ocenę ryzyka wynikającego z nadprogramowej emisji CO2 dzięki wytyczonym ścieżkom dekarbonizacji dla różnych typów aktywów. Bierze ono pod uwagę cele wynikające z Porozumienia Paryskiego w sprawie ograniczenia skali globalnego ocieplenia do 2 stopni Celsjusza z ambicją osiągnięcia 1,5 °C do 2050 r. (w porównaniu z okresem przedindustrialnym) i ma zastosowanie przede wszystkim przy ocenie efektywności energetycznej budynku, gdyż poddaje się tu ocenie faktyczne zużycia energii na nieruchomości.
Co to znaczy, że nieruchomość jest zgodna z taksonomią UE?
Dla uczestników rynku nieruchomości jedną z podstawowych regulacji, która jest swoistym nawigatorem w zakresie zrównoważonych inwestycji jest unijna Taksonomia. Jest ona narzędziem standaryzacji, które pomaga zrozumieć i uporządkować cechy budynków zrównoważonych.
Taksonomia UE określa warunki progowe, pozwalające na sklasyfikowanie danej działalności jako zrównoważonej. Dla budownictwa i działalności związanych z obsługą rynku nieruchomości do takich działalności należą: budowa nowych budynków, renowacja istniejących budynków oraz nabywanie i prawo własności budynków. Włączenie wymogów unijnej taksonomii do strategii inwestycyjnych jest dziś kluczowe i będzie istotne w nadchodzących latach. Aktywa nieruchomościowe zgodne z technicznymi kryteriami klasyfikacji taksonomii będą coraz częściej postrzegane jako bardziej wartościowe przez inwestorów, ponieważ zwiększą poziom zrównoważenia ich portfeli.
Pierwszym trudnym krokiem jest podejście do zbierania danych, aby następnie móc te dane przeanalizować
– Proces weryfikacji budowy nowych budynków oraz budynków wybudowanych po 31 grudnia 2020 r. pod kątem zgodności z technicznymi kryteriami klasyfikacji taksonomii unijnej nie jest prosty. Taksonomia zawiera szereg wytycznych, które określają minimalne parametry jakie budynki powinny spełniać, aby ich wpływ na środowisko był jak najmniejszy. Spełnienie tych kryteriów nie jest dziś proste – rynek jest w fazie transformacji w stronę zrównoważonego budownictwa, co oznacza konieczność mierzenia się z wieloma wyzwaniami. Pierwszym trudnym krokiem jest podejście do zbierania danych, aby następnie móc te dane przeanalizować – tłumaczy Ilona Otoka, ESG Services Manager w C&W.
Taksonomia UE bierze pod uwagę sześć głównych celów środowiskowych:
- Łagodzenie zmian klimatu,
- Adaptację do zmian klimatu,
- Zrównoważone wykorzystanie i ochronę zasobów wodnych i morskich,
- Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym,
- Zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola,
- Ochronę i odbudowę bioróżnorodności i ekosystemów.
– Posiadanie i sprzedaż nieruchomości mogą kwalifikować się jako wnoszące istotny wkład w wybrany jeden z dwóch celów środowiskowych: łagodzenia zmian klimatu lub adaptację do zmian klimatu, zaś budowa nowych budynków czy renowacja nieruchomości dodatkowo w kontrybuowanie w cel przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym. Oprócz kryteriów istotnego wkładu, aby spełniać wymogi Taksonomii dana działalność musi spełniać dodatkowe kryteria wg. zasady „nie czyni poważnych szkód” (DNSH – Do No Significant Harm) w stosunku do pozostałych pięciu celów środowiskowych. Dodatkowo na poziomie podmiotu (właściciela nieruchomości) należy zapewnić, że działalność gospodarcza spełnia „minimalne gwarancje”, takie jak m.in. wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka, aby nie mieć negatywnego wpływu społecznego. Dopiero po spełnieniu tych wszystkich kryteriów możemy mówić, że dana działalność spełnia kryteria Taksonomii – mówi Ilona Otoka.
W stronę gospodarki o obiegu zamkniętym
Jak podkreślają eksperci C&W, aby sprostać nowym wymaganiom inwestorzy i architekci muszą w pełni przestawić się na projektowanie z myślą o obiegu zamkniętym. W przypadku nowych budynków jednym z kryteriów Taksonomii UE jest zaprojektowanie budynku w taki sposób, aby był efektywny pod względem zasobów, adaptowalny i demontowalny. Budynek po zakończeniu swojego cyklu życia powinien umożliwić ponowne wykorzystanie i recykling jego elementów.
– Projektowanie pod kątem demontażu w celu odzyskania wyrobów, ma na celu zmniejszenie zarówno zużycia zasobów jak i zanieczyszczenia środowiska (ograniczenie wbudowanej emisji m.in. gazów cieplarnianych). Jednym z działań sprzyjających tym założeniom to tworzenie banków materiałów, które polega to na dokumentowaniu i śledzeniu użytych wyrobów i komponentów w budynkach. Dzięki temu, po zakończeniu cyklu życia budynku, możliwe jest dokładne określenie, jakie materiały mogą być odzyskane i ponownie wykorzystane w innych projektach.