Sektor transportu mierzy się z kryzysem, na który złożyły się m.in. szok energetyczny po rosyjskiej inwazji na Ukrainę, coraz ambitniejsza polityka klimatyczna UE i niedobór finansowania.
Środki z KPO wciąż nie zostały uruchomione, a czas na wydatkowanie ich mija w 2026 r
Duże wsparcie mógłby stanowić dla niego Krajowy Plan Odbudowy, w którym na rozwój zielonego, nowoczesnego transportu przewidziano ponad 7,5 mld zł. Tymczasem środki wciąż nie zostały uruchomione, a czas na wydatkowanie ich mija w 2026 roku. Stawia to pod znakiem zapytania możliwość zrealizowania inwestycji transportowych przewidzianych w KPO – zwłaszcza projektów infrastrukturalnych i kolejowych.
Nie mamy jeszcze tanich, łatwo dostępnych technologii zeroemisyjnych, a te stare technologie nie są już wspierane przez UE
– Liczyliśmy na to, że paliwa gazowe będą jakimś punktem przejściowym pomiędzy taborem dieslowskim a elektromobilnością. Ale dzisiaj – ze względu na konieczność uniezależnienia się od rosyjskich paliw – mamy problem z tą luką. I to widać szczególnie w transporcie regionalnym czy kolejowym, że nie mamy jeszcze tanich, łatwo dostępnych technologii zeroemisyjnych, a te stare technologie nie są już wspierane przez UE – mówi Krzysztof Ruciński, analityk WiseEuropa. – Oczekiwaliśmy, że – przez pandemię i wojnę w Ukrainie – UE nie będzie tak mocno naciskać na kwestie zielonego transportu, nie będzie tak mocno realizować polityk klimatycznych. Tymczasem jest zupełnie odwrotnie, to wszystko przyspieszyło, a Polska zmierza w kompletnie innym kierunku. I my przez lata trochę liczyliśmy na to, że uda się tę Unię jakoś oszukać, że uda się stworzyć jakieś wskaźniki, pokazać, że idziemy w stronę zielonego transportu, podczas gdy w rzeczywistości finansujemy drogi. A Unia powoli mówi: „sprawdzam”. I my jesteśmy na to kompletnie nieprzygotowani.
Inwestycje i reformy dotyczące sektora transportu, zaplanowane w KPO są dalece niewystarczające, aby zaadresować aktualne wyzwania
W nowym raporcie („Zieleń za mgłą. Czy projekty transportowe KPO pozostają adekwatną odpowiedzią na rzeczywistość polikryzysu?”) analitycy WiseEuropa wskazują, że , że inwestycje i reformy dotyczące sektora transportu, zaplanowane w Krajowym Planie Odbudowy, są dalece niewystarczające, aby zaadresować aktualne wyzwania. Tym, czego w nim zabrakło, są zaś m.in. projekty związane ze wsparciem integracji taryfowej systemu publicznego transportu zbiorowego. W opinii autorów raportu to stracona szansa, ponieważ w tej kwestii zapóźnienia w Polsce są jednymi z najbardziej widocznych.