Aż 62% firm nie podejmuje działań inwestycyjnych – wynika z badań Polskiego Instytutu Ekonomicznego prowadzonych w listopadzie 2024 r.
Grupa ta dzieli się na firmy nieinwestujące z powodu braku potrzeby (44%) lub z powodu braku środków finansowych (18%). Tak wysoki odsetek podmiotów, które nie inwestują w dobra materialne lub niematerialne utrzymuje się w badaniach MIK (Miesięcznego Indeksu Koniunktury) już od dłuższego czasu – od dwóch lat przekracza on 60%, a we wrześniu 2024 r. osiągnął rekordowe 68%.
We wszystkich branżach deklaracje o spadku poziomu inwestycji w br. w porównaniu z 2023 r. przeważają nad deklaracjami o ich wzroście
Wśród 38% firm inwestujących w listopadzie 16% zadeklarowało, że poziom ich inwestycji był wyższy niż poprzednich miesiącach, kolejne 16%, że poziom pozostał niezmieniony, natomiast 6% zmniejszyło swoją aktywność inwestycyjną – napisała Anna Szymańska w Tygodniku Gospodarczym PIE, nr 48/2024.
Według ekspertki we wszystkich branżach deklaracje o spadku poziomu inwestycji w br. w porównaniu z 2023 r. przeważają nad deklaracjami o ich wzroście – wynika z listopadowych badań koniunktury GUS. Jednocześnie największa część firm we wszystkich branżach deklaruje utrzymanie poziomu inwestycji na niezmienionym poziomie. Również wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych GUS wskazują, że dynamika nakładów inwestycyjnych przedsiębiorstw w styczniu-wrześniu br. była ujemna.
Główną barierą inwestowania we wszystkich branżach są wysokie koszty realizacji inwestycji
Największy spadek nakładów inwestycyjnych odnotowano we wrześniu br., gdy zmniejszyły się one o 7,5% w stosunku do września 2023 r. Firmy ograniczyły przede wszystkim wydatki na budynki i budowle (spadek r/r o 14,1%), mniej wydawały też na maszyny i urządzenia (spadek r/r o 4,8%), a tylko nieznacznie spadły r/r wydatki na środki transportu (o 0,2%). Jednocześnie według badań koniunktury GUS, znaczna część firm (16-30% w zależności od branży) oceniała, że bieżące zmiany sytuacji firm i otoczenia rynkowego negatywnie wpływają na ich skłonność do inwestowania. Przy czym pozytywny wpływ zmian dostrzegło tylko 2-5% firm, a zdecydowana większość uważała ich wpływ za neutralny.
Główną barierą inwestowania we wszystkich branżach są wysokie koszty realizacji inwestycji (41-57% wskazań) – według listopadowych badań koniunktury GUS. Istotnym czynnikiem powstrzymującym firmy przed podejmowaniem aktywności inwestycyjnej jest też niepewna sytuacja gospodarcza deklarowana przez ok. 3 na 10 firm w większości branż. Poważny utrudnieniem są też wysoka inflacja oraz niejasne, niespójne i niestabilne przepisy prawne wymieniane przez 20-30% firm z różnych branż.
W ramach KPO Polska otrzyma ok. 268 mld zł, w tym 113,28 mld zł w postaci dotacji
Nadzieją na pobudzenie aktywności inwestycyjnej polskich firm są środki z Krajowego Planu Odbudowy (KPO), które mogą być przeznaczone na rozwój, innowacje lub polepszenie konkurencyjności przedsiębiorstw. W ramach KPO Polska otrzyma ok. 268 mld zł, w tym 113,28 mld zł w postaci dotacji i 154,81 mld zł w postaci preferencyjnych pożyczek. Jak wynika z badań BIG InfoMonitora, w kwietniu 33% firm planowało skorzystanie ze środków z KPO – 21% jako pośredni i 12% jako bezpośredni beneficjenci, natomiast 40% było przekonanych, że nie skorzysta z tych środków.