W 2023 r. dekarbonizacja i ochrona środowiska miały wyraźnie rosnące znaczenie w działalności przedsiębiorstw – to wniosek z pierwszego odczytu Indeksu Dekarbonizacji Polskiej Gospodarki, który stanowi nowy barometr zielonej transformacji.
Pierwszy odczyt wskaźnika wskazuje wartość 61 pkt., przy czym 50 pkt. to odczyt neutralny, powyżej 50 – pozytywny, a poniżej 50 – negatywny. Wskaźnik jest odczytem cyklicznym, a jego wyniki będą bazować na półrocznej częstotliwości.
W działania na rzecz dekarbonizacji i ochrony środowiska angażują się szczególnie średnie i duże przedsiębiorstwa
Pierwszy odczyt Indeksu Dekarbonizacji Polskiej Gospodarki (w skrócie: IDPG) wskazuje, że w działania na rzecz dekarbonizacji i ochrony środowiska angażują się szczególnie średnie i duże przedsiębiorstwa – z drugiej jednak strony, jak wynika z badania, duża część firm w ogóle nie liczy swojego śladu węglowego – zwłaszcza mikro i małych. Deklarowane zaangażowanie firm w dekarbonizację i ochronę środowiska (29 proc. odpowiedzi „wyraźnie wzrósł”, 35 proc. – „wzrósł”) jest również bardzo wyraźnie umocowane w strategiach biznesowych firm – bardziej niż na poziomie nakładów osobowych i inwestycyjnych.
– W pierwszych wynikach indeksu widzimy potwierdzenie zjawiska dysproporcji pomiędzy przygotowaniem nie tylko polskich dużych firm do planowania i wdrażania strategii klimatycznych a tym jak to wygląda w małych podmiotach, głównie krajowych. Jeśli ta przepaść się nie zmniejszy, to polskie firmy, jako poddostawcy dużych i globalnych firm, mogą wypaść z łańcuchów dostaw. Potrzebują one zatem wsparcia w procesie planowania i redukcji swojego śladu węglowego – podkreśla Jakub Sawulski, Główny Ekonomista i Kierownik Programu Badawczego Zrównoważone Finanse w Fundacji Instrat.
Ankietowane przedsiębiorstwa zauważają, że presja otoczenia biznesowego coraz częściej determinuje ich relacje z interesariuszami
Wśród wyzwań firmy w Polsce zauważają wzrost wymogów regulacyjnych związanych z dekarbonizacją i ochroną środowiska. Większość ankietowanych przedsiębiorstw wskazała, że w 2023 r. regulacje w tym obszarze były dla nich bardziej wymagające niż w 2022 r. Nacisk wynikający z regulacji jest więc dostrzegany przez przedstawicieli firm. Wyraźnie rośnie także presja otoczenia biznesowego na te aspekty zielonej transformacji (24 proc. odpowiedzi „znacząco wzrosła”, 37 proc. – „wzrosła”) przy jednoczesnym niewielkim – według odczucia przedsiębiorców – wsparciu instytucji publicznych w tym procesie. Ankietowane przedsiębiorstwa zauważają, że presja otoczenia biznesowego coraz częściej determinuje ich relacje z interesariuszami – klientami, dostawcami, pracownikami i akcjonariuszami. W konsekwencji działania na rzecz dekarbonizacji i ochrony środowiska mogą mieć także rosnące znaczenie dla wyników finansowych i perspektyw rozwoju przedsiębiorstw.
Wysoki odsetek firm zauważa wzrost przypadków greenwashingu, rozumianych jako pozorowane działania na rzecz klimatu w otoczeniu biznesowym, tj. wśród konkurentów, dostawców, odbiorców (18 proc. badanych zauważa „znaczący wzrost” takich przypadków, 31 proc. – „wzrost” ). – Pierwszym odczytem Indeksu Dekarbonizacji Polskiej Gospodarki rozpoczynamy dyskusję na temat tempa i perspektyw dekarbonizacji oraz transformacji energetycznej w Polsce. Wyniki pokazują, że polski biznes wciąż ma wiele wyzwań związanych ze zrównoważonym rozwojem. Widzimy, że trafiliśmy w punkt i aktywnie włączamy się w potrzebę budowania dobrego klimatu dla dekarbonizacji – mówi Rafał Dutkiewicz, prezes Pracodawców RP. Wyzwaniem jest również sam proces raportowania – spośród firm, które wykazują emisje, raportowanie jest w większości niepełne, a podejmowane już działania na rzecz dekarbonizacji w przedsiębiorstwach nie gwarantują jeszcze ich znaczącej redukcji.
Mamy ambitny cel obniżenia emisji CO2 o 63 proc. do 2033 r., potwierdzony przez Science Based Target Initiative
– Ambitne cele klimatyczne napędzają postęp technologiczny, przyspieszają digitalizację, automatyzację przedsiębiorstw i mimo że wymagają czasu, nakładów inwestycyjnych i bardziej przyjaznych przemysłowi regulacji, na co zwracają uwagę przedsiębiorstwa ankietowane w Indeksie, to warto je podjąć w duchu odpowiedzialności za środowisko, na które mamy nieobojętny wpływ. W Qemetice dążymy do dekarbonizacji i zmniejszenia emisyjności w naszych zakładach. Mamy ambitny cel obniżenia emisji CO2 o 63 proc. do 2033 r., potwierdzony przez Science Based Target Initiative. Z jednej strony efektywnie wytwarzamy nasze produkty z jak najmniejszym śladem węglowym, z drugiej zaś – stawiamy także na dawanie drugiego życia produktom i surowcom, zgodnie z ideą gospodarki cyrkularnej – mówi Kamil Majczak, prezes Qemetica.
Za merytoryczne przygotowanie Indeksu Dekarbonizacji i późniejsze opracowywanie wyników badania odpowiada Fundacja Instrat. Ankieta zbierająca dane do Indeksu Dekarbonizacji Polskiej Gospodarki została przeprowadzona 10-26 czerwca br., a jej adresatami były przedsiębiorstwa członkowskie Pracodawców RP.