Polacy plasują się w światowym top 10 pod względem zapracowania. Niestety nie idzie to w parze z produktywnością: tu zajmujemy dopiero 30. miejsce.
Jak przekonują eksperci, oświetlenie w miejscach pracy może przyczynić się do wzrostu produktywności – światło odgrywa ogromną rolę w stymulowaniu aktywności naszego mózgu.
Polska to 8. najbardziej zapracowany kraj świata
Jak wynika z danych statystycznych (Average annual hours actually worked per worker, Organization for Economic Co-operation and Development (OECD), 2022), Polska to 8. najbardziej zapracowany kraj świata. Średnio na jednego pracownika przypada 1815 przepracowanych godzin w skali roku. W tym samym rankingu Grecja zajęła 5. miejsce (1886 godz./rok), trzecie Chile (1963 godz./rok), a drugie Kostaryka (2149 godz./rok). Niechlubne pierwsze miejsce zajął Meksyk, w którym przeciętny obywatel rocznie przepracowuje aż 2226 godzin.
Liczba przepracowanych godzin nie równa się jednak ze statusem lidera produktywności. Licząc ilość przepracowanych godzin na pracownika w stosunku do wypracowanego PKB danego kraju, pozycję lidera ma Irlandia (119,10 USD PKB/godz.) /Level of GDP per capita and productivity, Organization for Economic Co-operation and Development (OECD), 2022/, na drugim miejscu plasuje się Luksemburg (110,80 USD PKB/godz., a trzecie miejsce przypada Danii (87,70 USD PKB/godz.). Polska zajmuje w tym rankingu dopiero 30. miejsce z wynikiem 44,90 USD PKB/godz., a wspomniana wcześniej Grecja miejsce 34. z wynikiem 37,40 USD PKB/godz. Wyzwaniem dla narodowych liderów jest oczywiście zwiększenie PKB. Jak wynika z danych, do osiągnięcia tego celu konieczne jest nie mnożenie przepracowanych przez podwładnych godzin, ale przede wszystkim – zwiększanie produktywności.
Naturalny rytm dobowy stymulowany światłem
Produktywność zależna jest od wielu (często niedocenianych) czynników związanych z samopoczuciem pracowników. Wspomniana analiza produktywności wykazała, że gdyby zajmujący drugie miejsce w rankingu Luksemburg przyjął jako standard skandynawski styl życia oparty na work-life balance, to mógłby się znaleźć na 1. miejscu w rankingu.
– Podobnie niedocenianym, a łatwym do zmodyfikowania elementem wpływającym pozytywnie na produktywność jest światło. I nie mówię tylko o naturalnym świetle, bo Norwegia, która pod względem produktywności zajęła 5 miejsce (85,60 USD PKB/godz.) ma go w stosunku do innych krajów europejskich najmniej. Nie, tutaj jednym z najważniejszych czynników jest światło sztuczne, którym doświetlane są biura, hale produkcyjne czy obiekty handlowe. Światło bowiem wpływa decydująco na biorytm pracowników, a tym samym także na nasze samopoczucie i produktywność – mówi dr Paweł Morawski, Szef Akademii TRILUX Polska.
Naukowcy już wiele lat temu dostrzegli wpływ światła na dobre samopoczucie pracowników
– Do lat 80. XX wieku koncepcja zmiennego światła funkcjonalnego w miejscach pracy praktycznie nie istniała. Jednak w latach 90-tych zaczęto doceniać rolę światła w zarządzaniu, do czego przyczynił się m.in. rozwój medycyny pracy – dodaje Paweł Morawski.
Prawdziwą rewolucję w postrzeganiu wpływu światła na ludzki organizm przyniosły jednak badania trzech amerykańskich chronobiologów. Jeffrey C. Hall, Michaela Rosbash i Michael W. Young wykazali na poziomie molekularnym, jaki wpływ na rytm dobowy ma światło. Za swoje odkrycia naukowcy otrzymali w 2017 roku nagrodę Nobla.
HCL wspiera człowieka w momentach osłabionej produktywności, a także stwarza optymalne warunki świetlne do relaksu
Odkrycie to pozwoliło ekspertom od oświetlenia stworzyć takie systemy sterowania światłem, które wspierają naturalny biorytm i niwelują zaburzenia wynikające np. z pracy zmianowej.
– Takie podejście do światła nazwano Human Centric Lighting (HCL), czyli światłem skupionym na człowieku. Polega ono na planowaniu i dostosowywaniu oświetlenia nie tylko do konkretnych zadań, ale także do naturalnego rytmu dobowego ludzkiego organizmu. HCL wspiera człowieka w momentach osłabionej produktywności, a także stwarza optymalne warunki świetlne do relaksu, który jest równie ważnym elementem determinującym naszą wydajność – uważa Morawski.