Większość zawodów deficytowych zdominowana przez jedną płeć

Niedobór siły roboczej to zjawisko, w którym pula dostępnych pracowników jest mniejsza niż potrzeby pracodawców w zakresie zatrudnienia odpowiednio wykwalifikowanych osób. Nie ma powszechnie przyjętej metodologii ich pomiaru – wyznacza się je różnymi metodami w poszczególnych sektorach gospodarki lub zawodów.

KE wyróżnia 14 zawodów, w których na poziomie UE w latach 2016-2021 utrzymywały się trwałe niedobory siły roboczej

Europejskie Służby Zatrudnienia (EURES) w swoich corocznych raportach prezentują deficyty siły roboczej w podziale na zawody (według 3-cyfrowej klasyfikacji ISCO). Na tej podstawie KE wyróżnia 14 zawodów, w których na poziomie UE w latach 2016-2021 utrzymywały się trwałe niedobory siły roboczej – napisał Tygodnik Gospodarczy PIE nr 38/2023.

Prawie 4 na 10 pracowników pracowało w zawodzie z silną nadreprezentacją jednej płci (czyli udziale powyżej 80 proc.)

Segregacja płciowa – rozumiana jako duża nadreprezentacja kobiet lub mężczyzn w danym zawodzie – jest w Unii Europejskiej zjawiskiem powszechnym. W 2021 r. mniej niż co piąty pracownik UE wykonywał zawód, w którym występuje zrównoważenie pod kątem płci (czyli udział kobiet i mężczyzn znajduje się w przedziale 40-60 proc.). A prawie 4 na 10 pracowników pracowało w zawodzie z silną nadreprezentacją jednej płci (czyli udziale powyżej 80 proc.).

Wśród zawodów deficytowych są również takie, w których kobiety stanowią ponad 80 proc. pracowników

Wśród zawodów, w których utrzymuje się niedobór siły roboczej, około połowa jest zdominowana przez mężczyzn. Do zawodów deficytowych, w których mężczyźni stanowią ponad 80 proc. pracowników, zalicza się: kilka zawodów STEM (analitycy systemów komputerowych i programiści), zawody budowlane, mechaników i osoby zajmujące się naprawami maszyn, instalatorów i osoby zajmujące się naprawami sprzętu elektrycznego oraz kierowców samochodów ciężarowych. Wśród zawodów deficytowych są również takie, w których kobiety stanowią ponad 80 proc. pracowników. Są to: pielęgniarki i położne, pracownicy opieki osobistej oraz osoby sprzątające w domach i biurach. Reprezentacja płci jest w przybliżeniu zrównoważona w trzech kategoriach zawodów deficytowych – lekarzy, kucharzy i kelnerów. W przypadku lekarzy bardziej szczegółowe badania wskazują na nierównowagę płci w poszczególnych specjalizacjach (np. pediatria lub chirurgia).

Segregacja płciowa jest jednym z elementów, który może przyczyniać się do niedoborów siły roboczej. W niektórych zawodach niedoreprezentacja osób jednej płci wynika m.in. ze stereotypów, które są przyswajane już w pierwszych okresach życia – jakoby niektóre prace były bardziej „męskie”, a inne bardziej „żeńskie”. Wpływa to na podejmowane wybory już na etapie edukacji oraz przy decyzjach związanych z poszukiwaniem pracy. Przełamywanie tych stereotypów mogłoby przyczynić się do zwiększenia siły roboczej w tych obszarach, w których dana płeć jest niedoreprezentowana – kończy Tygodnik Gospodarczy PIE.