– Sektor kosmiczny jest jednym z priorytetów Unii Europejskiej. W tym celu powstał specjalny dyrektoriat Komisji Europejskiej dedykowany właśnie strategii kosmicznej i obronności i myślę, że ten trend będzie też kontynuowany w następnej perspektywie finansowej.
To najlepszy czas, żeby inwestować w technologie kosmiczne, bo to nie tylko priorytet Unii Europejskiej, ale też jest świetna szansa na biznes – mówi agencji Newseria Biznes Justyna Redełkiewicz z Agencji UE ds. Programu Kosmicznego (EUSPA). – Na przykład w programach UE typu Galileo czy Copernicus jest dostępnych bardzo dużo danych satelitarnych, które można wykorzystywać we wszystkich sektorach gospodarki. My się właśnie tym zajmujemy w naszej agencji – przez różne programy wsparcia pomagamy firmom ze wszystkich sektorów gospodarki wykorzystywać te dane.
Na rozwój przedsiębiorczości kosmicznej trafiło już miliard euro
W zagospodarowaniu potencjału branży kosmicznej pomaga uruchomiony trzy lata temu przez Komisję Europejską program Cassini. To inicjatywa, która ma wspierać przedsiębiorstwa z branży kosmicznej na każdym etapie rozwoju, również początkujących pomysłodawców. Na rozwój przedsiębiorczości kosmicznej trafiło już miliard euro. – Przez trzy lata wsparliśmy już ponad 600 firm, z tego kilka z Polski. Wartości tych spółek wzrosły przez ostatnie kilka lat ponad 18-krotnie – mówi Justyna Redełkiewicz.
Jak wskazuje raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego, przygotowany wspólnie z Polską Agencją Kosmiczną, gospodarka kosmiczna to wszelkiego rodzaju produkty i usługi związane z procesem wysyłania ładunków w kosmos, utrzymywania ich tam i czerpania z nich korzyści. Centralnym elementem gospodarki kosmicznej są satelity – sztuczne obiekty krążące wokół Ziemi. W ostatnich latach ich liczba znacznie wzrosła. PIE wskazuje, że liczba wysłanych satelitów w 2023 roku była o 1170 proc. większa niż w 2013 roku. Od 2017 roku do kwietnia 2024 roku wysłano więcej satelitów niż od początku ery kosmicznej do 2016 roku. W ostatnich latach średni roczny wzrost liczby wysyłanych obiektów na orbitę Ziemi wynosił prawie 50 proc. Europejska Agencja Kosmiczna informuje, że w połowie sierpnia w przestrzeni kosmicznej było ponad 13 tys. satelitów, z czego ok. 10 tys. nadal funkcjonujących. Wiele z nich działa w ramach konstelacji multisatelitarnych — obsługują aplikacje komercyjne od teledetekcji po komunikację i nawigację. W przyszłości większa eksploracja kosmosu, starty komercyjnych stacji kosmicznych, a nawet turystyka mogą jeszcze bardziej zwiększyć zapotrzebowanie na kolejne satelity.
W Europie mamy bardzo dużą liczbę nowych talentów, osób, które rozumieją technologie kosmiczne, są w stanie je wdrażać
Z danych McKinsey wynika, że aktywność w kosmosie przyspiesza i globalna gospodarka kosmiczna będzie warta 1,8 bln dol. do 2035 r., w porównaniu do 630 mld dol. w 2023 r.
– To bardzo duża stopa wzrostu, około 10 proc. rocznie. Można to porównać w tym momencie tylko ze stopą wzrostu sztucznej inteligencji. W Europie mamy bardzo dużą liczbę nowych talentów, osób, które rozumieją technologie kosmiczne, są w stanie je wdrażać. Również w Polsce mamy już dwie spółki kosmiczne, które są notowane na giełdzie, mamy bardzo dużo firm, które korzystają z naszych różnych programów wsparcia, i myślę, że ten trend będzie kontynuowany w najbliższych latach – ocenia ekspertka Agencji UE ds. Programu Kosmicznego.
Liczba firm, które działają w sektorze kosmicznym, szybko rośnie
Na światowych rynkach polskie firmy są już znane, tym bardziej że coraz więcej z nich bierze udział w międzynarodowych misjach kosmicznych. Przykładowo w styczniu 2023 roku rakieta Falcon 9 wyniosła na orbitę satelitę polskiej firmy Scanway notowanej na GPW. Z kolei Creotech zrealizował przez 10 lat wspólnie z ESA ponad 25 projektów kosmicznych, stając się tym samym jednym z największych polskich kontrahentów Agencji.
Liczba firm, które działają w sektorze kosmicznym, szybko rośnie. To właśnie z myślą o nich KE uruchomiła inicjatywę Cassini Space Entrepreneurship Initiative, która wspiera przedsiębiorstwa związane z kosmosem na różnych etapach wzrostu.
3 najważniejsze pod względem wartości segmenty gospodarki kosmicznej to nawigacja, komunikacja satelitarna i obserwacja Ziem
– Na rozwój przedsiębiorczości kosmicznej trafiło miliard euro. Przez ostatnie trzy lata wsparliśmy w tym programie już ponad 600 firm, z tego też kilka firm z Polski. Jeśli patrzymy na to, jakie wartości mają te spółki teraz, to one wzrosły ponad 18 razy przez ostatnie kilka lat. Jesteśmy przygotowani, żeby technologie kosmiczne stały się bardzo ważną częścią naszej gospodarki, natomiast ważniejszym warunkiem, żeby to się spełniło, jest to, żeby technologie kosmiczne były wykorzystywane w niekosmicznych obszarach – mówi Justyna Redełkiewicz.
Trzy najważniejsze pod względem wartości segmenty gospodarki kosmicznej to nawigacja, komunikacja satelitarna oraz obserwacja Ziemi. Odpowiadają one za 88 proc. wartości całego sektora. Systemy nawigacji satelitarnej są powszechnie wykorzystywane przez instytucje publiczne zarówno do zastosowań militarnych, jak i cywilnych, a także przez firmy z sektora prywatnego. Dane z satelitów pomagają m.in. w rolnictwie, automatyzując niektóre urządzenia, monitorując uprawy i hodowle, stan gleby. Dane z nawigacji satelitarnej i z kosmicznej obserwacji Ziemi służą także m.in. monitorowaniu zmian klimatu, wczesnemu ostrzeganiu przed sytuacjami kryzysowymi i zarządzaniu w razie ich wystąpienia. Również sektor finansowy i ubezpieczeniowy wykorzystuje dane do dokładniejszego obliczania ryzyka i stawek związanych z działalnością inwestycyjną i ubezpieczeniową.
Dla grup studentów, młodych przedsiębiorców mamy różnego rodzaju konkursy, hackatony, tzw. EU Space Academy
Biorąc pod uwagę ilość danych, które codziennie dostarczają satelity, produktów i usług bazujących na kosmicznych danych może być znacznie więcej.
– Dlatego w UE mamy program Cassini o wartości miliarda euro. Jest on dedykowany wszystkim firmom na różnym etapie rozwoju. Dlatego że już dla grup studentów, młodych przedsiębiorców mamy różnego rodzaju konkursy, hackatony, tzw. EU Space Academy – to jest zestaw kursów online, które można ukończyć i zrobić pierwszy krok w technologiach kosmicznych. Program jest robiony we współpracy z Międzynarodowym Uniwersytetem Kosmicznym.