6 maja br. odbędzie się posiedzenie Sejmowej Komisji Nadzwyczajnej do spraw Ochrony Zwierząt, podczas którego omawiana będzie kwestia zakazu używania wyrobów pirotechnicznych.
Branża z niepokojem śledzi działania legislacyjne prowadzące do jej likwidacji. Przestrzega przed upadłością tysięcy firm i niekontrolowanym napływem do Polski niebezpiecznej pirotechniki niewiadomego pochodzenia. Stowarzyszenie Importerów i Dystrybutorów Pirotechniki (SIiDP) proponuje kompromisowe rozwiązania oraz zgłasza gotowość wsparcia struktur obronnych kraju poprzez szkolenia prowadzone przez doświadczonych pirotechników.
25 tysięcy firm, prawie 100 mln zł wpływów z VAT
Rynek wyrobów pirotechnicznych w Polsce to silnie uregulowany segment gospodarki. Obowiązujące w Polsce przepisy należą do najbardziej restrykcyjnych w Europie i obejmują m.in. wymogi certyfikacyjne, ograniczenia wiekowe w sprzedaży oraz precyzyjne zasady użytkowania. Polska branża pirotechniczna wyrosła na prawdziwą światową potęgę, znajduje się na 5. miejscu na świecie pod względem importu oraz eksportu fajerwerków.
Projektodawcy nowych regulacji nie przedstawili ani analizy skutków gospodarczych, ani danych naukowych, ukazujących skalę realnych problemów. Pominięto obowiązujące przepisy krajowe oraz unijne. Straty dla gospodarki spowodowane proponowanym zakazem mogą być bardzo dotkliwe.
Branża pirotechniczna generuje obroty na poziomie 769 mln zł
Obecnie w Polsce funkcjonuje około 25 tys. przedsiębiorstw powiązanych z branżą pirotechniczną. Zatrudniają one kilkadziesiąt tysięcy pracowników. Wśród nich 10 tysięcy to specjaliści posiadający specjalistyczne kwalifikacje, których szkolenie wymaga dużych nakładów finansowych oraz długotrwałych procedur certyfikacyjnych.
Według aktualnego raportu KPMG, branża pirotechniczna generuje obroty na poziomie 769 mln zł. Sama sprzedaż fajerwerków przekłada się na około 94 mln zł wpływów z VAT, a dodatkowe podatki – takie jak CIT i PIT – związane z zatrudnianiem pracowników oraz działalnością firm podnoszą tę wartość. Wartość sprzedaży produktów do klientów finalnych szacowana jest na około 500 mln zł brutto. Całkowity wpływ sektora na gospodarkę w 2023 r. wyniósł około 279 mln zł wartości dodanej brutto oraz około 76 mln zł wypłaconych wynagrodzeń. Dane te potwierdzają, że pirotechnika jest nie tylko dynamicznym sektorem, ale również ważnym elementem gospodarki narodowej.
Polacy przywiązani do długiej tradycji świętowania ważnych wydarzeń przy użyciu fajerwerków
Według danych SIiDP, w 2023 r. branża pirotechniczna sprzedała ponad 30 mln produktów, obsługując blisko 7 mln konsumentów. Z badań Ogólnopolskiego Panelu Badawczego Ariadna wynika, że Polacy są bardzo przywiązani do długiej tradycji świętowania ważnych wydarzeń przy użyciu fajerwerków. 65 proc. ankietowanych korzystało z materiałów pirotechnicznych lub brało udział w wydarzeniu z ich użyciem.
Większość Polaków przeciw restrykcyjnym zakazom
51 proc. Polaków nie popiera wprowadzenia całkowitego zakazu fajerwerków. Co ciekawe, przeciwnicy pirotechniki pozostają w mniejszości także wśród właścicieli zwierząt domowych. Z badań wynika także, że stosunek do fajerwerków jest niezależny od preferencji politycznych respondentów.
Autorzy obywatelskiego projektu ustawy zignorowali te dane. O dokonanie analizy społecznych i gospodarczych skutków proponowanych rozwiązań legislacyjnych wnosił na początku roku premier Donald Tusk w piśmie do marszałka Sejmu Szymona Hołowni.
Możliwość legalnego zakupu fajerwerków w naszym kraju zaspokaja wszystkie potrzeby rynku
Polacy wyrażają obawy, że po wprowadzeniu zakazu certyfikowanej pirotechniki na rynku pojawią się materiały z przemytu, niewiadomego pochodzenia i niebezpieczne. Obaw takich nie ma jedynie 21 proc. respondentów. Przestrogą powinna być Holandia, gdzie w po wprowadzeniu zakazu konfiskowano ogromne ilości nielegalnej pirotechniki, a mimo to dochodziło do chuligańskich incydentów.
– Możliwość legalnego zakupu fajerwerków w naszym kraju zaspokaja wszystkie potrzeby rynku, dzięki temu nie ma miejsca na szarą strefę, która na pewno powstanie jeśli państwo zlikwiduje tę branżę, która dziś jest ściśle regulowana przepisami o bezpieczeństwie i zatrudnia wysoko kwalifikowaną kadrę pirotechników – mówi Marta Smolińska, prezes SIiDP.
Wprowadzić tzw. strefy wolne od fajerwerków – ograniczenia lokalne, a nie ogólnopolski zakaz
Polska branża pirotechniczna proponuje rozwiązania kompromisowe, wzorowane na doświadczeniach niemieckich miast takich jak Berlin czy Hamburg. Chodzi o wprowadzenie tzw. stref wolnych od fajerwerków – ograniczeń lokalnych, a nie ogólnopolskiego zakazu. Strefy te mogłyby obowiązywać w okolicach schronisk, ogrodów zoologicznych, szpitali czy domów opieki, chroniąc osoby i zwierzęta wrażliwe na hałas, jednocześnie nie odbierając innym prawa do celebracji.
Branża ważna w kontekście bezpieczeństwa państwa
Warto również podkreślić strategiczne znaczenie branży pirotechnicznej dla obronności i bezpieczeństwa państwa. Firmy posiadają wyspecjalizowaną kadrę, infrastrukturę oraz doświadczenie w wykorzystaniu materiałów wybuchowych. To zasoby, które mogą zostać wykorzystane w ramach współpracy z wojskiem i służbami mundurowymi – choćby przy zapowiadanych szkoleniach dla ludności cywilnej. W tej kwestii Stowarzyszenie jest w kontakcie z MON i MSWiA.
SIDP skierowało pismo do członków Komisji Nadzwyczajnej, w którym obszernie przytacza dane i argumenty przeciwko wprowadzaniu zakazu. Branża apeluje przy tym o uwzględnienie racji tysięcy polskich firm i ich pracowników, oraz wielomilionowej rzeczy użytkowników pirotechniki.