W Polsce wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami jest o 31 pkt. proc. mniejszy niż dla osób pełnosprawnych. Według danych Eurostatu, w Polsce wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami wynosi 43 proc., a w Unii Europejskiej – 55 proc.
W Polsce różnica pomiędzy wskaźnikiem zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami a osobami pełnosprawnymi jest jedną z najwyższych w całej UE. Największe różnice są w Irlandii (37 pkt. proc.) i Chorwacji (36 pkt. proc.) W 2022 r. najmniejsze luki w zatrudnieniu osób z niepełnosprawnościami odnotowano w Luksemburgu (8,5 pkt. proc.) i w Danii (10 pkt. proc.). W latach 2014-2020 najmniejszą lukę odnotowano we Włoszech (14 pkt. proc.).
Całkowite zatrudnienie w Polsce jest aktualnie najwyższe w historii
Wynika to z regulacji prawnych, ponieważ we Włoszech przedsiębiorstwa zatrudniające więcej niż 15 osób, zarówno z sektora publicznego, jak i prywatnego, od 1999 r. muszą zatrudniać przynajmniej jedną osobę z niepełnosprawnością – napisał w Tygodniku Gospodarczym PIE, nr 10/2024 Tomasz Mądry.
Jak podkreśla autor, wskaźnik ogólnego zatrudnienia w Polsce i w UE dynamicznie rósł w ostatniej dekadzie, jednak nie przełożyło się to na wzrost zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami. Całkowite zatrudnienie w Polsce jest aktualnie najwyższe w historii – pod koniec 2023 r. w Polsce pracowało ponad 17 mln osób, a wskaźnik zatrudnienia wzrósł z 63 proc. w 2014 r. do 76 proc. w 2022 r. Z kolei w UE wskaźnik zatrudnienia wzrósł w analogicznym okresie z 66,8 proc. do 74,6 proc. Mimo znaczących wzrostów wskaźników zatrudnienia, luka pomiędzy osobami niepełnosprawnymi i pełnosprawnymi utrzymuje się na wysokim poziomie. W badanym okresie luka ta zmniejszyła się w UE zaledwie o 1,3 pkt. proc. (z 22,7 pkt. proc. do 21,4 pkt. proc.), a w Polsce – o 1,8 pkt. proc. (z 33,1 pkt. proc. do 31,3 pkt. proc.).
W Polsce jest od 3 do 4,5 mln osób z niepełnosprawnościami, jednak większość z nich jest już w wieku poprodukcyjnym
Według danych Tygodnika Gospodarczego PIE na koniec czerwca 2023 r. w Polsce pracowało 477 tys. osób z niepełnosprawnościami, a ich udział w ogólnej liczbie pracujących wyniósł 3,2 proc. Według różnych szacunków, w Polsce jest od 3 mln do 4,5 mln osób z niepełnosprawnościami, jednak większość z nich jest już w wieku poprodukcyjnym. W sektorze publicznym pracowało 22 proc. wszystkich osób z niepełnosprawnościami, a w podziale na sekcje PKD najwięcej zatrudnionych było w administracji (23 proc.) i w przetwórstwie przemysłowym (20 proc.). Zdecydowana większość (78 proc.) zatrudnionych osób z niepełnosprawnościami pracuje w sektorze prywatnym – w 7 na 19 sekcji PKD wśród pracujących niepełnosprawnych ponad 90 proc. była związana z sektorem prywatnym.
Głównymi powodami niskiej aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami w Polsce są bariery zdrowotne, niższe wykształcenie oraz bariery architektoniczne i transportowe. Jak wynika z kontroli NIK, w 21 Powiatowych Urzędach Pracy prawie 25 proc. bezrobotnych osób z niepełnosprawnościami nie miało odpowiednich kwalifikacji, a wyższe wykształcenie uzyskało tylko 8 proc.