Zdolność sfinansowania zakupu mieszkania z przeciętnego wynagrodzenia jest niższa niż przed pandemią COVID-19.
W 2019 r., ostatnim roku przed pandemią, za przeciętne miesięczne wynagrodzenie można było kupić 0,98 m2 mieszkania. W latach 2010-2019 zdolność do sfinansowania zakupu mieszkania wynagrodzeniem rosła – każdego roku średnie wynagrodzenie pozwalało zakupić o 0,02 m2 mieszkania więcej. W 2019 r. trend ten odwrócił się. Od tego czasu przeciętne wynagrodzenie pozwala na zakup coraz mniejszej części 1 m2 mieszkania.
Ceny mieszkań w Polsce wzrosły w dekadzie 2010-2019 zaledwie o 22,5%, a wartość średniego wynagrodzenia wzrosła w tym czasie o 52%
W 2022 r. średnie wynagrodzenie pozwalało na zakup 0,88 m2 mieszkania. Oznacza to spadek wskaźnika do poziomu obserwowanego w 2012 r. – napisali eksperci Paula Kukołowicz i Tomasz Mądry w Tygodniku Gospodarczym PIE nr 16/2024.
Ich zdaniem przed pandemią głównym powodem rosnącej zdolności do sfinansowania zakupu mieszkania średnim wynagrodzeniem był względnie niski wzrost cen nieruchomości w dekadzie 2010-2019. Jak wynika z danych GUS, ceny mieszkań w Polsce wzrosły w tym czasie zaledwie o 22,5 proc., a wartość średniego wynagrodzenia wzrosła w tym czasie o 52 proc.
Korzystna relacja między wzrostem cen mieszkań, a wzrostem płac w największym stopniu poprawiła sytuację osób mniej- i średnio zamożnych
Jak zaznaczają eksperci, obserwowana od 2010 r. do 2019 r. korzystna relacja między wzrostem cen mieszkań, a wzrostem wynagrodzeń w największym stopniu poprawiła sytuację osób mniej zamożnych i średnio zamożnych. Wśród osób należących do II kwintyla dochodowego, a więc pomiędzy 20 proc. a 40 proc. najlepiej zarabiających, zdolność do sfinansowania zakupu 1 m2 mieszkania z dochodu rozporządzalnego wzrosła w tym czasie o 38 pkt. Wśród osób lepiej zarabiających wzrost ten był słabszy i wahał się od 32 pkt. dla osób z III kwintyla dochodowego, do 14 pkt. dla osób z V kwintyla zarobkowego. Należy jednak zaznaczyć, że wzrost dochodów osób należących do V kwintyla, a więc najlepiej zarabiających, jest prawdopodobnie niedoszacowany. Oznacza to, że z dużym prawdopodobieństwem zmiana relacji dla V kwintyla dochodowego jest niedoszacowana.
– Pandemia COVID-19 oraz wojna w Ukrainie odwróciły korzystną relację między wzrostem cen mieszkań a wzrostem wynagrodzeń i dochodów ludności. Między 2019 r. a 2022 r. wzrost przeciętnego wynagrodzenia wyniósł 29 proc., a przeciętny wzrost ceny 1 m2 mieszkania w całej Polsce wyniósł 40 proc. – to prawie dwa razy więcej niż w całej drugiej dekadzie XXI wieku. Obserwowany efekt był podobny we wszystkich grupach dochodowych, choć najsilniej dotknął osób w II kwintylu dochodowym.
Dla tej grupy możliwość sfinansowania zakupu 1 m2 mieszkania przez dochód osiągany między 2022 r. a 2019 r. spadła o 13 pkt. – stwierdzają na zakończenie eksperci Tygodnika Gospodarczego PIE.