Liczba jednoosobowych działalności gospodarczych w Polsce z roku na rok staje się coraz ważniejszą kwestią w dyskusji o kondycji rynku pracy. Tymczasem statystyka publiczna pokazuje niejasny obraz tego sektora przedsiębiorczości.
Mikrofirmy stanowią około 96 proc. wszystkich podmiotów. Jednak w rzeczywistości może być ich mniej
Analizy utrudnia też brak spójnych baz danych oraz opracowań dotyczących różnic w przedstawianych zakresach informacji – napisał Tygodnik Gospodarczy PIE, nr 30/2023. Urzędowy rejestr REGON dwukrotnie zawyża liczbę faktycznie funkcjonujących działalności. Dane z rejestru wskazują, że w czerwcu działało 4,9 mln mikrofirm zatrudniających od 1 do 9 pracowników. Faktyczna liczba jest jednak zdecydowanie niższa z kilku powodów. Mikrofirmy stanowią około 96 proc. wszystkich podmiotów. Jednak w rzeczywistości może być ich mniej – w rejestrze pojawia się kilka wpisów działalności w momencie formowania spółki cywilnej, czasem osoby prowadzące działalność mogą zdecydować się na rozbicie aktywności na kilka podmiotów z powodów zarządczych bądź podatkowych.
W Regonie pojawiają się też martwe podmioty, które faktycznie nie prowadzą działalności
4,9 mln wynosi liczba mikrofirm zarejestrowanych w rejestrze REGON w czerwcu 2023 r. 2,2 mln wynosiła liczba mikrofirm według ankiety GUS z 2021 r. 1,8 mln wynosi liczba osób fizycznych opłacających składki w ZUS w I kwartale 2023 r. W rejestrze pojawiają się też martwe podmioty, które faktycznie nie prowadzą działalności – dobrym przykładem jest tu wpływ nowelizacji ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym z 2014 r. W lipcu 2018 r. 106 tys. podmiotów zostało wykreślonych z rejestru, bowiem nie posiadało wpisu w KRS. Podobne problemy występują też podczas analizowania informacji z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalnościach Gospodarczych (CEIDG).
Na koniec 2021 r. działało 2,3 mln przedsiębiorstw, z czego 97 proc. była mikrofirmami (2,2 mln)
Bardziej adekwatny do realiów obraz pokazuje roczna ankieta GUS, ale częstotliwość tej publikacji jest zbyt rzadka. Ostatnie dane, które opisują rzeczywistość z 2021 r. wskazują, że na koniec tego roku działało 2,3 mln przedsiębiorstw, z czego 97 proc. była mikrofirmami (2,2 mln). Wartość ta szacowana jest na podstawie liczby otrzymanych odpowiedzi. Dużym mankamentem tych danych jest jednak bardzo późny okres publikacji względem opisywanego czasu. Dodatkowo informacje nie są prezentowane w formie szeregów czasowych, co utrudnia ich analizę. Ten sam problem pojawia się przy informacjach REGON.
Dane ZUS wskazują, że w I kwartale br. funkcjonowało 2,2 mln przedsiębiorstw, z czego 1,8 mln dotyczyło osób fizycznych
Szybszym rozwiązaniem jest korzystanie z informacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jednak te są rozbieżne z danymi GUS. ZUS dostarcza kwartalnie bardzo szczegółowe informacje dotyczące pełnej populacji przedsiębiorstw opłacających składki ubezpieczenia emerytalne i rentowe na swoim portalu statystycznym. Dane wskazują, że w I kwartale 2023 r. funkcjonowało 2,2 mln przedsiębiorstw, z czego 1,8 mln dotyczyło osób fizycznych. To 84 proc. całkowitej łącznej liczby podmiotów, czyli 10 pkt. proc. mniej niż w danych REGON czy GUS. Warto zauważyć, że informacje te są prawdopodobnie bardziej precyzyjne niż oszacowania na podstawie ankiet. W badaniach sondażowych mogą np. występować błędy w wypełnianiu ankiet czy problemy z brakami odpowiedzi.